Στους νότιους πρόποδες του Τραγοβουνίου, στην επίπεδη κορυφή παραλιακού λόφου 6 χλμ. βορειοδυτικά της Γλύφας, σώζονται τα ερείπια αρχαίας ακρόπολης, στη θέση “Φανός”. Η θέση ταυτίστηκε από περιγραφές αρχαίων συγγραφέων με την ομηρική Αντρώνα, πόλη που αναφέρεται από τον Όμηρο στον Νεών Κατάλογο της Ιλιάδας (Β, 697) και συμμετείχε μαζί με άλλες γειτονικές πόλεις στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας με αρχηγό τον Πρωτεσίλαο.
Στην ακρόπολη σώζονται ίχνη του τείχους κλασικών-ελληνιστικών χρόνων. Η συνολική περίμετρος του τείχους εκτιμάται ότι θα πρέπει να έφτανε τα 800μ. Στις παρειές του λόφου βρίσκονται σπήλαια που συνδέονται με τη λατρεία της Δήμητρας.
Το νεκροταφείο των Κλασικών, Ελληνιστικών, Ρωμαϊκών χρόνων εντοπίστηκε στην βορειοανατολική πλαγιά του υψώματος, πίσω από την ακρόπολη. Επιπροσθέτως αποκαλύφθηκαν δύο ταφικοί κύκλοι Ύστερων Μεσοελλαδικών – Πρώιμων Υστεροελλαδικών χρόνων. Οι ταφικοί κύκλοι της Αντρώνας είναι σύγχρονοι με τους ταφικούς κύκλους των Μυκηνών και ανήκουν στην ίδια κατηγορία ταφικών μνημείων με αυτούς. Ο χώρος μέσα στους κύκλους και έξω από αυτούς χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο και κατά τους ύστερους Ρωμαϊκούς χρόνους.
Οι ανασκαφές άρχισαν το 1986. Το 1990 επιχώθηκε το κλασικό νεκροταφείο, ενώ οι δύο ταφικοί κύκλοι της Εποχής του χαλκού διατηρούνται ορατοί.
Οι ανασκαφές στην περιοχή του κλασικού νεκροταφείου έφεραν στο φώς περισσότερους από 80 τάφους, στην πλειονότητά τους ορθογώνιους λάκκους, λαξευμένους στο μαλακό βράχο. Ορισμένα από τα λαξεύματα έφεραν επένδυση από πέτρινες ή πήλινες πλάκες. Βρέθηκαν επίσης εγχυτρισμοί, κεραμοσκεπείς καλυβίτες και μια μονολιθική σαρκοφάγος με το κάλυμμά της. Η χρήση του νεκροταφείου κλιμακώνεται χρονολογικά από τα τέλη του 5ου αι. π.Χ. μέχρι τις αρχές του 3ου αι. μ.Χ. Ιδιαίτερη σημασία έχει η άσκηση της ταφικής πρακτικής της καύσης των νεκρών παράλληλα με τον ενταφιασμό στο νεκροταφείο της Αντρώνας.
Από το 1990 και εξής η έρευνα μεταφέρθηκε κοντά στην κορυφή του ίδιου υψώματος, όπου αποκαλύφθηκαν οι περίβολοι των δύο ταφικών κύκλων της Ύστερης Μεσοελλαδικής – Πρώιμης Υστεροελλαδικής περιόδου. Για την κατασκευή των ταφικών κύκλων της Αντρώνας επιλέχθηκε η πτυχή του λόφου που διαθέτει το κατάλληλο έδαφος. Οι περίβολοι εδράζονται στο στερεό έδαφος και οι τάφοι σε βάθος 1-2 μ. Ο ταφικός κύκλος Α είναι ημικυκλικού σχήματος με διάμετρο 11 μ., ενώ οι τάφοι (10 συνολικά) είχαν τοποθετηθεί σε ακτινωτή διάταξη. Ο ταφικός κύκλος Β είχε κυκλική κάτοψη και περιείχε 8 τάφους σε ακτινωτή διάταξη. Οι τάφοι ανοίχτηκαν σταδιακά από τη Μεσοελλαδική ΙΙΙ μέχρι την Υστεροελλαδική Ι περίοδο. Ανήκουν στον κιβωτιόσχημο τύπο, κατασκευασμένοι από ασβεστολιθικές πλάκες ανά μια σε κάθε πλευρά, τοποθετημένες ως επένδυση σε ορθογώνιο όρυγμα. Οι καλυπτήριες ήταν μια ή δύο ασβεστολιθικές πλάκες. Οι ταφές που βρέθηκαν κατά χώραν στους τάφους του ταφικού κύκλου Α δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις οι αρχικές. Αρκετοί τάφοι χρησιμοποιήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Οι νεκροί, ένας σε κάθε τάφο ήταν τοποθετημένοι σε συνεσταλμένη στάση και κτερισμένοι με ένα πήλινο αγγείο που συνοδευόταν σε ορισμένες περιπτώσεις από ένα πήλινο σφονδύλι ή μια χάνδρα από στεατίτη και σπανιότερα με χάλκινα αντικείμενα. Τα αγγεία είναι στην πλειονότητά τους ακόσμητα, χειροποίητα και μόνο μια πρόχους με γραπτή διακόσμηση μπορεί να χρονολογηθεί με ακρίβεια στην Υστεροελλαδική Εποχή ΙΙΑ.
Στο εσωτερικό των κύκλων, αλλά και έξω από τα όριά τους διανοίχτηκαν τον 5ο – 6ο αι. μ.Χ. λακκοειδείς τάφοι, από τους οποίους ερευνήθηκαν συνολικά 60. Οι νεκροί ήταν θαμμένοι εκτάδην και στις περισσότερες περιπτώσεις ακτέριστοι, ενώ ορισμένοι συνοδεύονταν από μετάλλινα αντικείμενα. Συγχρόνως με τους λάκκους επαχρησιμοποιήθηκαν και μερικοί από τους κιβωτιόσχημους τάφους.

Antron, Phtiotis

ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr/ ΣυντάκτηςΈ. Καράντζαλη, αρχαιολόγος