Μερικά χρόνια μετά την κοσμοϊστορική μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ., οι Αθηναίοι έστησαν ένα τρόπαιο σε ανάμνηση της νίκης τους κατά των Περσών. Σε αντίθεση με τα πρόχειρα τρόπαια των μαχών ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις, οπότε πανοπλία των ηττημένων αναρτάτο στον κορμό δένδρου, αυτά των περσικών πολέμων έχουν μνημειώδη χαρακτήρα. Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.) ήταν κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο. Τμήματα αυτού του τροπαίου βρέθηκαν εντοιχισμένα στο μεσαιωνικό πύργο κοντά στον Ι.Ν. της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας και σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα. Με βάση αυτά αποκαταστάθηκε η μορφή του και το μνημείο ανακατασκευάσθηκε από μάρμαρο στη Μεσοσπορίτσισσα, θέση στην οποία πιθανότατα είχε αρχικά στηθεί.

  Το Τρόπαιο είχε τη μορφή ενός αρράβδωτου κίονα ύψους δέκα μέτρων με ιωνικό κιονόκρανο. Στην άνω επιφάνεια του κιονοκράνου υπάρχει κοιλότητα για την τοποθέτηση – στερέωση αγάλματος, από το οποίο όμως, δεν σώζεται σήμερα παρά μόνο ένα μικρό θραύσμα. Πιθανότατα παρίστανε τη θεά Νίκη, με τη μορφή μια νεαρής ενδεδυμένης γυναίκας με φτερά. Με βάση την τεχνοτροπία του κιονόκρανου και του γλυπτού, το μνημείο χρονολογείται στην εποχή του Κίμωνα, γύρω στο 470/460 π.Χ.

https://www.efaanat.gr/