Το νεκροταφείο στη θέση Ροδιά (Μπουγά) της πρώην κοινότητας Καταρράκτη βρίσκεται σε απόσταση περίπου 30 χλμ. νοτιοανατολικά της Πάτρας και 6 χλμ. από χωριό του Καταρράκτη. Η τοποθεσία είναι δυσπρόσιτη και απομονωμένη, παρέχει, ωστόσο, εξαιρετική θέα προς την ημιορεινή και μέρος της πεδινής Δυμαίας χώρας, όπου έχουν εντοπιστεί μια σειρά αξιόλογων μυκηναϊκών εγκαταστάσεων. Εδώ αποκαλύφθηκαν μετά από ανασκαφές του αρχαιολόγου Νικ. Ζαφειρόπουλου το 1956-1957 δύο θολωτοί τάφοι (Α και Β) με πολύ ενδιαφέροντα και σημαντικά ευρήματα. Οι τάφοι είναι χτισμένοι με πέτρες από τοπικό καστανό ασβεστόλιθο και αποτελούνται από ένα κοντό δρόμο (Τάφος Α : 2,9μ., Τάφος Β: 4μ.), με προσανατολισμό προς τα δυτικά και προς τα νοτιοανατολικά αντιστοίχως, ο οποίος μέσω ενός στομίου οδηγεί στον θάλαμο κάθε τάφου. Οι θάλαμοι είναι κυκλικοί και όχι ιδιαίτερα μεγάλοι (Τάφος Α: διάμετρος 3,9μ., Τάφος Β: διάμετρος 5,2μ,), αλλά η κατασκευή τους είναι πολύ επιμελημένη, ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι πρόκειται για «περιφερειακά» μνημεία. Οι τάφοι χρονολογήθηκαν από τον ανασκαφέα στην Υστεροελλαδική ΙΙΙ Β περίοδο (13ος αι. π.Χ.) Στην περιοχή γύρω από τους τάφους ήρθαν στο φως μια σειρά μικρότερων κιβωτιόσχημων τάφων, πιθανότατα μεταγενέστερων από τους δύο θολωτούς. Από τα ευρήματα ξεχωρίζει ένα χάλκινο εγχειρίδιο με ένθετη διακόσμηση από νίελο (κράμα χρυσού και αργύρου) και μία αργυρή κύλικα με διακόσμηση οκτώσχημων ασπίδων. Και τα δύο αντικείμενα θεωρούνται πρωιμότερα των τάφων, γεγονός που αποτελεί ένδειξη μιας προγενέστερης ισχυρής εγκατάστασης στην περιοχή. Στην ευρύτερη περιοχή του Καταρράκτη έχουν έρθει στο φως και άλλες προϊστορικές εγκαταστάσεις (λείψανα σπιτιών κυρίως της Μεσοελλαδικής και μυκηναϊκής περιόδου, 15ος ? 12ος αι. π.Χ.), στις θέσεις Πυργάκι, Αντρεούσι, Δρακότρυπα, Αγ. Αθανάσιος, Αγ. Γεώργιος. Η πυκνή αυτή κατοίκηση στην περιοχή, σε συνδυασμό με την ύπαρξη των θολωτών τάφων, που ανήκαν ασφαλώς σε μια ισχυρή άρχουσα τάξη, φανερώνει την σημασία της για τους Μυκηναίους, τόσο ως κέντρο αγροτικής παραγωγής (κυρίως κτηνοτροφία), όσο και για τη δυνατότητα ελέγχου των οδών που – ακόμα και σήμερα – συνδέουν τα πεδινά παράλια με την ορεινή ενδοχώρα της Αχαΐας. Κατά τα έτη 1956-1957, αποκαλύφθηκαν από τον αρχαιολόγο Ν. Ζαφειρόπουλο δύο θολωτοί τάφοι που περιείχαν πολύ σημαντικά και ενδιαφέροντα ευρήματα και ανήκαν σε αξιωματούχους μιας σπουδαίας και ισχυρής μυκηναϊκής εγκατάστασης της οποίας τα οικιστικά στοιχεία δεν έχουν έρθει ακόμα στο φως. Η περιοχή του Καταρράκτη απ’ όπου ελέγχονταν το πέρασμα από τα πεδινά της Δυμαίας χώρας προς την ορεινή ενδοχώρα των Καλαβρύτων, φαίνεται ότι προσέλκυσε το ενδιαφέρον για τη δημιουργία εκεί και άλλων εγκαταστάσεων, ήδη από τα ΜΕ χρόνια (17ος αι. π.Χ.) και καθ’ όλη τη διάρκεια της Μυκηναϊκής περιόδου (15ος – 12ος αι. π.Χ.). Στοιχεία αυτών των εγκαταστάσεων έχουν έρθει στο φως στις θέσεις Πυργάκι, Αντρεούσι, Δρακότρυπα, Άγιος Αθανάσιος και Άγιος Γεώργιος. Cemetery at Rodia (or Bouga), Patra The cemetery at Rodia (or Bouga), lies ca. 30 km. southeast of Patra and 6km. from the village of Katarraktis. The location is remote and difficult to get to, having, though, great view to the semi-mountainous area and part of the plains of the so-called ?Dymaian? land (after Dyme, the main city of the region in ancient times), where a series of important Mycenaean sites have been located. Excavations here by the archaeologist N. Zapheiropoulos in 1956 ? 1957, have revealed two tholos (vaulted) tombs (tombs A and B), with remarkable finds. The tombs are built with the local brown limestone and comprise a short dromos or causeway (Tomb A : 2.9m., Tomb B : 4m.), facing west and southeast respectively, which, through a stomion or entrance, leads to the thalamos or chamber of each tomb. The chambers are circular and not particularly large (Tomb A diameter: 3.9m., Tomb B diameter: 5.2m.), but well built, especially considering the fact that they are ?peripheral? monuments. The tombs have been dated to the Late Helladic ΙΙΙ Β period (13th cent. B.C.) In the area surrounding the two tholoi, a number of smaller, cist tombs have been found. These tombs are probably later in date than the tholoi. Among the finds, the ones that stand out are a bronze dagger with inlay gold/silver decoration and a silver bowl with reppuse decoration. Βοth objects antedate the tombs, a fact which indicates the presence in the region of an older significant settlement. A number of other prehistoric sites have been located in the region of Katarraktis (remains of houses dating to the Middle and Late Helladic periods, ca. 15th – 12th centuries B.C.) in the localities Pyrgaki, Andreousi, Drakotrypa, Ag. Athanasios, Ag. Georgios. This dense settlement, combined with the existence of the two tholos tombs, which surely belonged to a powerful elite, reveals the importance of the area to the myceneans, both as a center of rural production, as well as a control point for the roads which, even to the present day, connect the coastal plains and the mountainous inland Achaia. The two preserved tholos tombs, which were discovered by the archeologist N. Zapheiropoulos in 1956-1957, contained many important and interesting finds. They belonged to officials of an importantand strong Mycenaean establishment, the settlement remains of which have not yet come to light. The area of Katarraktis, from which the pass from the plains of the Dymaian region to the mountainous hinterland of Kalavryta could be monitored, apparently drew interest for other establishments too, as early as Middle Helladic times (17th century B.C.) and throughout the entire Mycenaean period (15th – 12th centuries B.C.). Evidence for these establishments have come to light at the localities Pyrgaki, Andreousi, Drakotrypa, Ayios Athanasios and Ayios Georghios. ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr/Συντάκτης ΣΤ΄ΕΠΚΑ