Ο ναός της Αρτέμιδος Ορθασίας, προστάτιδας των μικρών παιδιών, βρίσκεται στη μικρή κοιλάδα που σχηματίζεται στη θέση Κώτιλο, βορειοδυτικά του ναού του Επικούριου Απόλλωνα, στην ψηλότερη κορυφή του όρους Κωτίλιο και σε υψόμετρο περίπου 1.230 μ. Ο ναός οικοδομήθηκε κατά την αρχαϊκή εποχή, μαζί με ένα δεύτερο, αφιερωμένο στην Αφροδίτη, πιθανότατα από φτωχούς Φιγαλείς που είχαν εγκατασταθεί στις Βάσσες, γι’ αυτό και η κατασκευή του δεν είναι ιδιαίτερα επιμελημένη. Τα ευρήματα από το χώρο, όπως χάλκινα κάτοπτρα, πήλινες γυναικείες προτομές και οστά ζώων από θυσίες, φανερώνουν ότι και οι δύο ναοί ήταν σε χρήση σε όλη τη διάρκεια της αρχαϊκής και κλασικής εποχής, και εγκαταλείφθηκαν στο τέλος του 3ου αι. π.Χ.
Ο ναός της Αρτέμιδος είναι ο νοτιότερος και ο μεγαλύτερος από τους δύο. Αποτελείται μόνο από πρόναο και σηκό και οι τοίχοι του είναι κτισμένοι από πρόχειρα λαξευμένους λίθους που συνδέονται με πηλό, ενώ δεν σώζεται κανένα ίχνος κιόνων ή γλυπτού διακόσμου. Δεν έχει το συνήθη προσανατολισμό των αρχαίων ναών, αλλά ακολουθεί και αυτός κατεύθυνση από νότο προς βορρά, όπως και ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα, ίσως για λατρευτικούς λόγους, που συνδέονται με την αρκαδική θρησκευτική παράδοση. Βόρεια του ναού διατηρείται στη θέση του ένα χαμηλό βάθρο από ασβεστόλιθο, όπου πιθανότατα ήταν στημένο το λατρευτικό άγαλμα. Μία απελευθερωτική επιγραφή χαραγμένη σε χάλκινη πλάκα, που βρέθηκε στη νοτιοανατολική γωνία του ναού, αναφέρεται στη λατρεία της Αρτέμιδος Ορθασίας, του Απόλλωνος Βασσίτα και του Πανός Σινόεντα.
Ο ναός ερευνήθηκε κατά τα έτη 1902-1903, από τον Π. Καββαδία και τον τότε έφορο αρχαιοτήτων Κ. Κουρουνιώτη, ο οποίος έκανε και την ταύτιση του μνημείου, βασιζόμενος στην περιγραφή του Παυσανία (8.41.10).
Temple of Artemis Orthasia, Vassee Figaleia
The temple of Artemis Orthasia, protector of small children, stands in the small valley of Kotilon, at an altitude of 1230 metres, on the highest peak of Mt. Kotilion, north-east of the temple of Apollo Epikourios. The temple was erected in the Archaic period along with another temple dedicated to Aphrodite, possibly by poor Phigaleians from Bassae, which accounts for the poor construction technique. The finds from this area (bronze mirrors, terracotta female busts and the bones of sacrificial animals) indicate that both temples were used throughout the Archaic and Classical periods and were abandoned in the third century BC.
The larger temple of Artemis stands to the south of the temple of Aphrodite. It has a cella and pronaos, and its walls were built of roughly cut stone bonded with clay. There are no traces of columns or sculptural decoration. Like the temple of Apollo, it is orientated north-south instead of the usual east-west of ancient temples, possibly due to a local Arcadian tradition. North of the temple is a low limestone pedestal, which may have supported a cult statue. An emancipation inscription engraved on a bronze plaque found at the temple’s southeast corner, mentions the worship of Artemis Orthasia, Apollo Vassitas and Pan Sinois.
The temple was explored in 1902-3 by P. Kavvadias and K. Kourouniotis, then Ephor of antiquities, who identified the monument on the basis of Pausanias’s description (8, 41, 10).
ΠΗΓΗ: http://odysseus.culture.gr/ Συντάκτης Ολυμπία Βικάτου, αρχαιολόγο
Greek