Κατασκευάστηκε από τον Αλή πασά των Ιωαννίνων στις αρχές του 19ου αιώνα, προκειμένου να ελέγξει το φυσικό πέρασμα από τις ακτές του Ιονίου στην Ηπειρωτική ενδοχώρα, που οδηγούσε στα λιμάνια μεταξύ Πάργας και Πρέβεζας. Παράλληλα, η περιοχή του Ελευθεροχωρίου αποτελούσε το όριο μεταξύ των εδαφών του Πασά των Ιωαννίνων και των μπέηδων της Παραμυθιάς και του Μαργαριτίου.
Κατά τους πρώτους μήνες του 1801, μετά τη συμφωνία των Σουλιωτών με τους τοπικούς μπέηδες, ο Αλή θα προσπαθήσει να ελέγξει το πέρασμα του Ελευθεροχωρίου, κατασκευάζοντας το οχυρό. Στην ίδια θέση χτίζεται τελωνείο και λαζαρέτο για την αντιμετώπιση της πανώλης στα εδάφη του Πασαλικίου. Σύμφωνα με τον Leake, που επισκέφθηκε την περιοχή το 1809, στην πορεία του από Παραμυθιά προς Ιωάννινα συνάντησε το εγκαταλειμμένο χωριό του Ελευθεροχωρίου όπου υπήρχαν δύο κούλιες, ένα τριγωνικό κάστρο και ένα τελωνείο.
Το οχυρό του Ελευθεροχωρίου φαίνεται ότι εγκαταλείφτηκε μετά την άλωση του Σουλίου και την καθυπόταξη των μπέηδων της Παραμυθιάς στα 1807 ή ξεκίνησε σταδιακά η εγκατάλειψή του, καθώς μειώθηκε η αμυντική του σημασία για τη φύλαξη του περάσματος.
Έχει απλή τριγωνική κάτοψη με μέγιστες διαστάσεις 41 x 29 μ. Παρά την εντυπωσιακή εξωτερική του εμφάνιση, το κάστρο ακολουθεί τα δεδομένα της εποχής που παραπέμπουν περισσότερο στον τύπο της οχυρωμένης κατοικίας παρά σε ένα οργανωμένο οχυρό. Ένας ψηλός περίβολος περιλαμβάνει στο εσωτερικό του κτίρια για τη φρουρά, τη δεξαμενή και τις αποθήκες, ενώ δεν λαμβάνεται καμία μέριμνα για την ανέγερση πρόσθετων αμυντικών κατασκευών όπως προμαχώνες, με εξαίρεση τον κυκλικό προμαχώνα που συναντάται στο νότιο τμήμα του οχυρού. Η δυνατότητα ελέγχου του εξωτερικού χώρου εξασφαλίζεται αποκλειστικά με τον πολυγωνικό εξωτερικό περίβολο του οχυρού.

Fortress of Eleftherochori, Thesprotia

ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr/ Συντάκτης Λάζου Θεοδώρα, Ιστορικός-Αρχαιολόγος
https://www.kastra.eu/