Στη νοτιοδυτική πλευρά του Ξυλοκάστρου δεσπόζει ο ναός του Αγίου Γερασίμου του Νοταρά. Η μοναδική πληροφορία για το πότε χτίστηκε ο ναός προέρχεται από μαρμάρινη πλάκα που είναι εντοιχισμένη πάνω από την κυρία είσοδο και αναφέρεται στο 1622. Η χρονολογία ίσως δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια καθώς υπάρχουν δείγματα ανοικοδόμησης είκοσι χρόνια νωρίτερα. Μια δεύτερη επιγραφή αναφέρει την ημερομηνία ανακαίνιση, 31 Ιανουαρίου 1954. Στο υπέρθυρο της πύλης υπάρχει ψηφιδωτό, αντίγραφο εικόνας του Φ. Κόντογλου, που βρίσκεται στη Ρόδο και παριστάνει με χρυσές ψηφίδες τον Άγιο Γεράσιμο, με μορφή γλυκιά και ασκητική. Το ψηφιδωτό είναι έργο του Μανώλη Νουκάκη. Στο δεξί μέρος του προαυλίου βλέπουμε ένα άνοιγμα στον τοίχο, όπου βρίσκονται τα οστά της οικογένειας Νοταρά. Λίγο πιο πέρα υπάρχουν τα σήμαντρα, σε κυκλικό κουβούκλιο με έξι κίονες. Ανατολικά υπάρχουν τα κελιά. Ο κυρίως ναός είναι ρυθμού μονόκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με προστώο στη δυτική και βόρεια πλευρά. Πριν μπούμε στο εσωτερικό πάνω από την κύρια είσοδο υπάρχει ψηφιδωτή εικόνα της Θεοτόκου, σε αυστηρό βυζαντινό ρυθμό. Μέσα στο ναό το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι, βυζαντινής τεχνοτροπίας, βρίσκεται η εικόνα του αγίου Γερασίμου, μοναδικό ενθύμιο του αρχικού ναού. Ιδιαίτερο είναι το μαρμάρινο χαμηλό τέμπλο θωράκια, στύλοι, κιονόκρανα, επιστύλιο, παραστάσεις, όλα βυζαντινής ομορφιάς. Το ιερό έχει βυζαντινή τράπεζα και εντυπωσιακό ψηφιδωτό από πάνω της. Ο άγιος Γεράσιμος είναι η μόνη εκκλησία που παρουσιάζει τόσο έντονες βυζαντινές επιρροές.

ΠΗΓΗ:https://www.xylokastro-evrostini.gov.gr/

http://odysseus.culture.gr/
https://www.culture.gov.gr/