Στις νότιες υπώρειες του όρους Ολύτσικα (αρχαίος Τόμαρος), σε υψόμετρο 550μ περίπου, βρίσκεται νεκροταφείο ιστορικών χρόνων (εύρος χρήσης: 3ος π.Χ. -3ος μ.Χ.) σε στρατηγική τοποθεσία στον άνω ρου του ποταμού Λούρου και πάνω στους δρόμους οι οποίοι από δυσμάς και από νότο οδηγούσαν κατά την αρχαιότητα στην κοιλάδα της Δωδώνης, όπου και το αναφερόμενο ήδη στα ομηρικά έπη ιερό και μαντείο του Διός καθώς και διοικητικό κέντρο των Ηπειρωτικών Συνομοσπονδιών από τον 4ο π.Χ. αιώνα.Στη θέση «Ελληνικά», δίπλα στα τελευταία σπίτια του σύγχρονου οικισμού της Κοπάνης, διενεργείται από το 2008 συνεργατικό ανασκαφικό πρόγραμμα από τη ΙΒ? Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Ηπειρωτικών Σπουδών. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί δύο κύριοι τομείς συγκέντρωσης ταφικών μνημείων, με σαφή ωστόσο ίχνη σύλησης ήδη από την αρχαιότητα. Στον βόρειο τομέα δεσπόζουν δύο πιόσχημοι ταφικοί περίβολοι, στον τύπο των μνημειακών ταφικών περιβόλων της ΒΔ Ελλάδος, με τρεις και έναν κιβωτιόσχημους τάφους αντίστοιχα, καθώς και δύο ακόμη μεμονωμένοι τάφοι ιδίου τύπου. Το υλικό δόμησης είναι τοπικός ασβεστόλιθος. Λαμβάνοντας υπόψη αρχιτεκτονικά, κατασκευαστικά και μορφολογικά στοιχεία, στο σύνολό τους τα ταφικά αυτά μνημεία επιτρέπουν την υπόθεση ότι οι κτήτορες και οι χρήστες αυτών θα πρέπει να ανήκαν σε ένα εύρωστο οικονομικά και με κοινωνικο-πολιτική ισχύ και επιρροή τμήμα της κοινότητας με την οποία συνδέεται το νεκροταφείο. Ο οικισμός ή οι οικισμοί ενδεχομένως που σχετίζονται με το νεκροταφείο απομένουν να εντοπιστούν. Στο νότιο τομέα του νεκροταφείου, έχουν ανασκαφεί τέσσερις ακόμη κιβωτιόσχημοι τάφοι καθώς και ισάριθμες ταφικές θήκες με ανακομιδές της ελληνιστικής εποχής. Η διάταξη των νεκρικών αυτών μνημείων, τα οποία σχετίζονται με λιγότερο επιμελημένες κατασκευές οριοθέτησης, σε συνάφεια και με τα κινητά ευρήματα, υποδηλώνουν πιθανόν ότι την περιοχή αυτή χρησιμοποιούσαν δύο ή τρεις τουλάχιστον γενεές ενός οικονομικά ασθενέστερου τμήματος του πληθυσμού.

Hellenistic cemetery of Kopani, Ioannina ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr https://efaioa.gr/