Με την Κόρινθο συνδέονται και τα μυθικά πρόσωπα του Ιάσονα και της Μήδειας, που έζησαν για αρκετά χρόνια εδώ, μέχρι το τραγικό τέλος των δύο παιδιών τους και τη φυγή της Μήδειας. Η πρώτη εγκατάσταση ανθρώπων στο χώρο της Αρχαίας Κορίνθου χρονολογείται περίπου στα νεολιθικά χρόνια. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης διάλεξαν αυτή την τοποθεσία για την εγκατάστασή τους λόγω των ευνοϊκών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή. Οι κάτοικοι επέλεξαν με επιτυχία αυτή τη θέση γιατί μπορούσαν κάλλιστα να ελέγχουν το χερσαίο δρόμο επικοινωνίας, αλλά και τους θαλάσσιους δρόμους, χάρη στον Ισθμό, ενώ τα δύο πλούσια λιμάνια της, το Λέχαιο στον Κορινθιακό κόλπο και οι Κεγχρεές στο Σαρωνικό κολπο, την κατέστησαν σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Κατά τη μυθολογία, ο Λέχης και ο Κεγχρίας, που έδωσαν τα ονόματά τους στα λιμάνια της πόλης, ήταν λατρευτοί γιοι του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα και της ξακουστής πηγής Πειρήνης, κόρης του ποτάμιου θεού Αχελώου. Σημαντικότερο στους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους ήταν το λιμάνι του Λεχαίου, λόγω της εγγύτητάς του με την πόλη και του εμπορικού προσανατολισμού της Αρχαίας Κορίνθου, που ήταν κυρίως δυτικός. Η όλη σύλληψη και κατασκευή του ήταν ένα τεχνολογικό θαύμα της εποχής εκείνης, που αντιγράφτηκε αργότερα από τους Ρωμαίους και εφαρμόστηκε σε πολλά λιμάνια. Το λιμάνι συνέδεαν με την πόλη μακρά τείχη μήκους 12 σταδίων (2.200 μ.), τα οποία περιέκλειαν την περίφημη οδό Λεχαίου. Σήμερα, το λιμάνι εντοπίζεται 1 χλμ. δυτικά της Κορίνθου, δίπλα στην παλιά εθνική οδό, διακρίνεται από δύο παραλιακούς λόφους και το έλος του Λεχαίου, καταλαμβάνει έκταση 500 στρ. περίπου και είναι γνωστό με το τοπωνύμιο «Βουναλάκια». Δυτικά του λιμανιού, ανασκαφές έφεραν στο φως τη μεγαλύτερη σε διαστάσεις παλαιοχριστιανική Βασιλική της Ελλάδας, τη Βασιλική Λεχαίου, που ανεγέρθηκε τον 5ο αιώνα προς τιμή του Λεωνίδη και των Επτά Παρθένων, που μαρτύρησαν για την πίστη τους. Σήμερα, σώζεται μεγάλο μέρος του μαρμάρινου δαπέδου της, θεμέλια τοίχων και πολλά μαρμάρινα κιονόκρανα με ανάγλυφες διακοσμήσεις. Αν θέλετε να ταξιδέψετε πίσω σε μια ακόμα παλιότερη εποχή, στρίψτε αριστερά προς την Κόρινθο και, μετά από 1,7 χλμ. περίπου, θα δείτε δεξιά πλάι στο δρόμο, πάνω σ’ ένα χαμηλό λόφο, τα απομεινάρια του σημαντικότερου μυκηναϊκού οικισμού της Κορινθίας, γνωστού με το όνομα Κοράκου. Γνώρισε μεγάλη άνθηση πολύ πριν τη μυκηναϊκή περίοδο, τη χιλιετία 3000 π.Χ.-2000 π.Χ. Μια καταστροφική πυρκαγιά ερήμωσε τον οικισμό γύρω στο 2000 π.Χ., όμως ζωή ξαναβλάστησε και η ευημερία συνεχίστηκε σε όλη τη μυκηναϊκή περίοδο. Γύρω στο 1100 π.Χ. καταστράφηκε για δεύτερη φορά από πυρκαγιά, σιγά-σιγά λοιπόν η ζωή εδώ έσβησε, οριστικά γύρω στο 1000 π.Χ. Λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα από τη σημερινή πόλη της Κορίνθου βρίσκεται το χωριό της Αρχαίας Κορίνθου, χτισμένο στην άκρη, για πολλούς από πάνω, των ερειπίων της Αρχαίας Κορίνθου. Τα ίχνη της ολβίας Κορίνθου μοναδικά: η Αγορά, το κέντρο της πόλης, από τις πιο αντιπροσωπευτικές της αρχαιότητας, ορθογώνιου σχήματος, μήκους 200 μ. και πλάτους 100 μ. στη δυτική πλευρά και 70 μ. στην ανατολική. Ο κεντρικός ελεύθερος χώρος, από τους μεγαλύτερους των ρωμαϊκών χρόνων, περιβάλλεται από δημόσια κτίρια και στοές με καταστήματα στις τρεις πλευρές, η σημαντικότερη από τις οποίες είναι η Νότια Στοά, χτισμένη τον 4ο π.Χ. αιώνα για να στεγάσει το Συνέδριο της Κορίνθου. Ανάμεσα στα κεντρικά καταστήματα δεσπόζει το θεαματικό κτίριο των δημοσίων αγορεύσεων και το Βήμα. Από εδώ ο Απόστολος Παύλος ευαγγελιζόταν το νέο Θεό της Αγάπης, θέτοντας τα θεμέλια της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας στην Κόρινθο. Μοναδικής ομορφιάς ο περίφημος και επιβλητικός, ακόμη και σήμερα, αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα, με τους μονολιθικούς κίονες, χτισμένος στα 540 π.Χ. Ελάχιστα μέτρα βόρεια από αυτό το ναό βρίσκονται τα θεμέλια ενός παλαιότερου ναού του Απόλλωνα, του 7ου π.Χ. αιώνα, της εποχής δηλαδή που κυβερνούσε την πόλη ο τύραννος Περίανδρος. Αν έχετε λίγο χρόνο, ανοίξτε το τρίτο βιβλίο της ιστορίας του Ηρόδοτου και διαβάστε τα καμώματα αυτού του ηγεμόνα, που δοξάστηκε ως ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας. Αφήνοντας την Αγορά και κατεβαίνοντας τα μνημειακά σκαλοπάτια των Προπυλαίων, σταθείτε για λίγο στην Κρήνη Πειρήνη, να δείτε τις λυγερόκορμες Κορίνθιες να γεμίζουν τα σταμνιά τους νερό. Ο ιερός περίβολος και ο μικρός ναός που διακρίνεται δυτικά από το ναό του Απόλλωνα, ήταν ο χώρος όπου λάτρευαν οι Κορίνθιοι την Αθηνά Χαλινίτιδα, τη θεά που βοήθησε τον Βελλεροφόντη να περάσει χαλινάρι και να δαμάσει το φτερωτό άλογο Πήγασο. Εδώ κοντά, ακόμα και σήμερα, ακούγονται από το Θέατρο οι ιαχές και τα χειροκροτήματα των Ρωμαίων πολιτών που παρακολουθούν τις θηριομαχίες. Το θέατρο, χωρητικότητας 15.000 θεατών, είχε χτιστή μαρμάρινη σκηνή με κίονες στην πρόσοψή της και η λαμπρή του κατασκευή πρέπει να έγινε στην αρχή του 1ου μ.Χ. αιώνα, ενώ η αρχική του κατασκευή ανάγεται στον 5ο π.Χ. αιώνα. Στις αρχές του 3ου μ.Χ. αιώνα η ορχήστρα μετατράπηκε σε ρωμαϊκή αρένα. Ανηφορίζοντας τα σκαλοπάτια προσπεράστε και το Ωδείο, λαξευμένο τον 1ο μ.Χ. αιώνα στο βράχο, χωρητικότητα 3.000 περίπου θεατών. Το 20 μ.Χ. καταστράφηκε από πυρκαγιά και ανακαινίστηκε από τον Ηρώδη τον Αττικό. Σε απόσταση 500 περίπου μέτρων βόρεια από την Αγορά, εντός των τειχών, αλλά αρκετά μακριά από το κέντρο της πόλης, σώζεται το ιερό του Ασκληπιού, το οποίο γειτονεύει άμεσα στα δυτικά με την πηγή Λέρνα, ενώ νοτιότερα του Ασκληπιείου βρισκόταν το γυμνάσιο της Κορίνθου, χώρος σωματικής άσκησης. Μέσα στο καταπράσινο και μεθυστικό τοπίο της Αρχαίας Κορίνθου και κοντά στους πρόποδες του θρυλικού Ακροκόρινθου, βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της επαρχίας σε όλη την Ελλάδα. Συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών απ’ όλο τον κόσμο, για να δουν και να θαυμάσουν τα κορινθιακά και τα ρωμαϊκά αριστουργήματα τέχνης που φιλοξενούνται στις τρεις ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες και σε υπόστεγα γύρω από την κεντρική αυλή. Μέσα από τα αναρίθμητα εκθέματά τους, ο επισκέπτης μπορεί να φανταστεί τη μακραίωνη ιστορία της λαμπρής αυτής πόλης και να παρακολουθήσει τη σταδιακή της εξέλιξη από τα νεολιθικά χρόνια ως τον Μεσαίωνα, τις περιόδους της ακμής, του πλούτου, έως και τις περιόδους της παρακμής και της τελικής πτώσης, που οδήγησαν στην ανοικοδόμηση μιας νέας σύγχρονης πόλης, της νέας Κορίνθου. Στα νότια του οικισμού της Αρχαίας Κορίνθου δεσπόζει ο επιβλητικός όγκος του Ακροκορίνθου. Η ομορφιά του τοπίου και η σπουδαία γεωγραφική του θέση, έκανε δύο θεούς να φιλονικήσουν για την κυριότητά του. Ο Ποσειδώνας, θεός της θάλασσας, και ο Ήλιος αντιδίκησαν για το ποιος θα πάρει στην κατοχή του τον Ακρόκορινθο. Με τη συμβιβαστική μεσολάβηση του δικαστή Βριάρεω, ο Ποσειδώνας πήρε τον Ισθμό και ο Ήλιος τον Ακροκόρινθο. Αργότερα, ο Ήλιος παραχώρησε στο γιο του τον Αιήτη τα κτήματα κάτω από τον Ακροκόρινθο, αλλά τον ίδιο τον Ακροκόρινο στην Αφροδίτη. Το κάστρο του Ακροκορίνθου λειτούργησε από την αρχαιότητα ως «οφθαλμός» όλης της Πελοποννήσου. Εδραιώθηκε την εποχή του μυθικού βασιλιά Σίσυφου, ο οποίος έλυσε το πρόβλημα λειψυδρίας του λόφου, όταν ζήτησε από τον ποτάμιο θεό Ασωπό να κάνει να αναβλύσει μια πηγή, ως αντάλλαγμα για να του αποκαλύψει πού βρισκόταν η κόρη του Αίγινα, η οποία είχε απαχθεί από τον Δία. Έτσι ο Ακροκόρινθος απέκτησε πηγή νερού, την Πειρήνη, που έδωσε ζωή στο μέρος. Ο Παυσανίας μας πληροφορεί ότι ο βράχος αποτελούσε σπουδαίο λατρευτικό κέντρο της αρχαιότητας, με χτισμένα πάνω του τεμένη αφιερωμένα στην Ίσιδα και τον Σάραπι, Βωμό του Ήλιου, ιερό της Ανάγκης και της Βίας, ναό και θρόνο της Μητέρας των θεών, ναό των Μοιρών, της Δήμητρας και της Κόρης, ιερό της Βουναίας Ήρας και ναό της Αφροδίτης. Τα τείχη του Ακροκόρινθου ενισχύθηκαν σε διάφορες εποχές, ενώ μάχες και πολιορκίες φοβερές διαδραματίστηκαν κάτω από τις επάλξεις του, με ιστορικότερη αυτή του 1821, κατά την οποία ο Κιαμήλ-μπέης αναγκάστηκε να παραδώσει το φρούριο. Ποτέ όμως δεν αποκάλυψε που είχε κρυμμένους τους θησαυρούς του, μυστικό που φύλαξε μέχρι το θάνατό του, τον Ιούλιο του 1822. Περπατήστε μέχρι την ψηλότερη κορφή του λόφου, ακολουθώντας τα αρχαία βήματα, και αφήστε το βλέμμα σας να ξεμακρύνει και να αγκαλιάσει τον βαθυγάλανο κόλπο, την πολύχρωμη στενόμακρη πεδιάδα και τα γύρω βουνά, που συνθέτουν, με μια φυσική μεγαλοπρέπεια, την πιο μαγευτική εικόνα, αυτή που ατενίζουν οι άνθρωποι χιλιάδες χρόνια τώρα. Η σημερινή πόλη της Κορίνθου χτίστηκε σ’ αυτή τη θέση το 1858, όταν η παλιά Κόρινθος (το σημερινό χωριό της Αρχαίας Κορίνθου) ισοπεδώθηκε από έναν τρομακτικό σεισμό. Το 1928 χτυπήθηκε εκ νέου από τη μανία του εγκέλαδου, οπότε ξαναχτίστηκε με ένα θαυμάσιο ρυμοτομικό σχέδιο. Αν μπείτε στην Κόρινθο και επισκεφθείτε το κέντρο της, θα δείτε μια σωστά δομημένη πόλη, με φαρδιούς κεντρικούς δρόμους, πάρκα και πλατείες, που δίνουν μια αρχοντιά σ’ αυτή την πόλη των 30.000 κατοίκων. Στολίδι της ο μητροπολιτικός ναός του Αποστόλου Παύλου, που τιμάται πανηγυρικά κάθε χρόνο στις 29 Ιουνίου. Στην είσοδό του είναι χαραγμένο σε μαρμάρινη πλάκα το εκπληκτικό απόσπασμα της Α΄ προς Κορινθίους επιστολής του Αποστόλου Παύλου, που μιλάει για την αγάπη. Καθίστε σ’ ένα παγκάκι στη μεγάλη πλατεία που περιβάλλει το ναό, με τις μεθυστικές μυρωδιές από τις νεραντζιές και τις δάφνες και προσπαθήστε να νιώσετε την αγάπη που ευαγγελίζεται ο Κύριος δια στόματος του πλέον ένθερμου αποστόλου Του, του Παύλου. Εάν επισκεφθείτε την Κόρινθο, ξεκινήστε τη μέρα σας με έναν καφέ σε κάποιο από τα πολυάριθμα καφέ του πεζόδρομου. Στην παραθαλάσσια πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου (Φλοίσβος) βρίσκεται ένα μικρό γραφικό ψαρολίμανο, με ψαρόβαρκες και λιγοστά τουριστικά σκάφη, ενώ δίπλα του ορθώνεται ένα σημαντικό αξιοθέατο της πόλης, το Ιστορικό - Λαογραφικό Μουσείο Κορίνθου. Διασώζει στους τρεις ορόφους του έναν σπάνιο θησαυρό που σκιαγραφεί την καθημερινή ζωή στην Ελλάδα τα τελευταία τριακόσια χρόνια. Επίτευγμα μοναδικό μιας σπάνιας Ελληνίδας από την Κόρινθο, της Αλκμήνης Πετροπούλου-Γαρταγάνη, που αφιέρωσε τη ζωή της για να συγκεντρώσει παραδοσιακές φορεσιές απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, θαυμάσια συντηρημένες. Τα εκθέματα αποτελούν ένα ελάχιστο μέρος της συνολικής συλλογής που φυλάσσεται, υπό ιδανικές συνθήκες, στο υπόγειο του μουσείου. Μετά το Μουσείο, μπορείτε να περπατήσετε μέχρι την παραλία Καλάμια, μια φαρδιά, άρτια φροντισμένη βοτσαλένια παραλία, με πολυάριθμα καφέ και ουζερί που σερβίρουν πεντανόστιμους θαλασσινούς μεζέδες. Το σημερινό χωριό της Αρχαίας Κορίνθου είναι ένα τουριστικό μέρος, με εστιατόρια και ενοικιαζόμενα δωμάτια, που προσελκύει πλήθος επισκεπτών κάθε χρόνο. Απολαύστε, λοιπόν, τον καφέ σας σ’ ένα από τα καφέ και επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο, περιδιαβαίνοντας τα μονοπάτια του μύθου και της ιστορίας αυτής της ξακουστής αρχοντούπολης. Ιδανική για επίσκεψη, ιδιαίτερα την άνοιξη, που τα λιβάδια γεμίζουν με κίτρινα αγριολούλουδα και παπαρούνες, είναι η ενδοχώρα του Δήμου Κορινθίων: Εξαμίλια, Ξυλοκέριζα, Σολομός. Χωριά μικρά, γραφικά, με ιδιαίτερο χρώμα, απ’ όπου μπορείτε να απολαύσετε μια θέα μοναδική προς το βράχο του Ακροκορίνθου, αλλά και ν’ ανηφορίσετε στα Όνεια όρη, απολαμβάνοντας μια θαυμάσια διαδρομή μέσα από το πευκόδασος.