Το κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου, κηρυγμένο ιστορικό μνημείο, χτίστηκε στην περίοδο από το 1600 – 1800 και αποτελεί ένα επιβλητικό δείγμα της αρχιτεκτονικής που αναπτύχθηκε στη Νάξο κατά την ακμή την οποία γνώρισε το νησί στο διάστημα της φραγκοκρατίας.

Είναι πενταώροφο και κατασκευάστηκε στη διαδρομή του φράγκικου τείχους, συμπεριλαμβάνοντας δύο από τους πύργους του. Προοριζόταν για τη στέγαση μιας σχολής Ιησουητών, που ιδρύθηκε το 17ο αι., και κατέληξε στο τέλος του 19ου αι. – αρχές του 20ού να στεγάζει τη γνωστή εμπορική σχολή, ανάμεσα στους μαθητές της οποίας συγκαταλέγεται και ο Ν. Καζαντζάκης.

Παραχωρήθηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση του Μουσείου από το 1973.
Στο αρχαιολογικό Μουσείο της Νάξου εκτίθενται έργα τέχνης και αντικείμενα καθημερινής χρήσης που ήρθαν στο φώς από τις ανασκαφές που διεξάγονται στο νησί συνεχώς μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και χρονολογούνται από τα νεότερα νεολιθικά έως τα παλαιοχριστιανικά χρόνια (5300 π.Χ. – 5ος αι. μ.Χ.).

H Nάξος είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο νησί των Κυκλάδων, τόπος πλούσιος με κατάληλους περιβαλλοντικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Είναι εξάλλου ένα “ευλίμενο” νησί, γεγονός που βοήθησε ιδιαίτερα στην έντονη και συνεχή πολιτιστική παρουσία του στον ελληνικό χώρο από το τέλος της 4ης χιλιετίας π.Χ. έως σήμερα.

Η πρώτη μεγάλη ακμή της Νάξου σημειώνεται κατά την πρωτοκυκλαδική εποχή (περ. 2700 – 2300 π.Χ.) κατά την οποία η Νάξος με τα γύρω μικρά νησιά εξελίσσεται σε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά και πολιτισμικά κέντρα της εποχής. Κατά τις επόμενες περιόδους της Χαλκοκρατίας συμβαίνουν διάφορες μεταβολές και αναστατώσεις στον αιγαιακό χώρο που έχουν αποτέλεσμα να αναδειχθούν νέα κέντρα σε άλλα νησιά (Θήρα, Μήλος, Πάρος) και η Νάξος να χάσει την κυριαρχική της θέση στο Αιγαίο.

Oι ανασκαφές στα τελευταία 40 χρόνια έχουν φέρει στο φώς πλήθος αρχαιολογικών χώρων (Γρόττα, Απλώματα, Πλίθος στη Χώρα, Μέλανες, Σαγκρί, Ύρια, Τσικαλαριό στην κεντρική Νάξο, Πάνορμος, Κορφή τ’ Αρωνιού στην ανατολική Νάξο) αλλά και πολυάριθμων ευρημάτων που στεγάζονται στο Μουσείο της Νάξου.

Στις αρχαιολογικές συλλογές του Μουσείου Νάξου περιλαμβάνονται σημαντικότατα ευρήματα, ιδιαίτερα της πρωτοκυκλαδικής περιόδου (3200 – 2300 π.Χ.) αλλά και από τις παλαιότερες φάσεις των ιστορικών χρόνων, πολλά από τα οποία είναι μοναδικά.

Μοναδική είναι, μετά από την αντίστοιχη του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, η συλλογή των πρωτοκυκλαδικών μαρμάρινων ειδωλίων, χωρίς να υστερούν και οι πλουσιότατες σε αγγεία συλλογές της μυκηναϊκής (τέλος 2ης χιλιετίας π.Χ.) και της γεωμετρικής περιόδου (9ος – 8ος αι. π.Χ.).

Οι αρχαϊκοί (7ος – 6ος αι. π.Χ.), οι κλασικοί (5ος – 4ος αι. π.Χ.) και οι ελληνιστικοί (3ος – 1ος αι. π.Χ.) χρόνοι αντιπροσωπεύονται από χαρακτηριστικά δείγματα κεραμικής και πήλινων ειδωλίων. Από τη ρωμαϊκή εποχή (1ος π.Χ. – 2ος αι. μ.Χ.) εκτός από τα κεραμικά υπάρχει και μια μεγάλη, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συλλογή γυάλινων αγγείων.

Η αρχαϊκή γλυπτική αντιπροσωπεύεται με λίγα σημαντικά γλυπτά.

Archaeological Museum of Naxos

The Archaeological Museum building, which has been declared a historical monument, was built in the period from 1600 to 1800, and is an impressive example of the architecture that developed on Naxos at the time of the island’s prosperity during Frankish period. It is a five-storey structure and was built on the course of the Frankish fortification wall, incorporating two of the towers. It was designed to house a school of Jesuits, founded in the 17th c., and ultimately, in the late 19th c. – early 20th c., housed the famous commercial school, one of the pupils at which was Nikos Kazantzakis. It was later made over to the Archaeological Service and has been used to house the Museum since 1973.
The Archeological Museum of Naxos houses works of art and objects of every day use dating from the Late Neolithic period to Early Christian times (5300 BC – 5th c. AD). These finds came to light in the excavations which have been continuing on the island since the Second World War.

Naxos is the largest and most important of the Cyclades, a rich island with a natural environment suitable for the development of farming and stock-raising. It is also an island with good natural harbors, a circumstance which has contributed much to its strong continuous cultural presence in Greece from the end of the 4th millennium BC to the present day.

Naxos first flourished during Early Cycladic II period (about 2700 – 2300 BC), during which, along with the small nearby islets, it evolved into one of the most important commercial and cultural centres of the period. During the later phases of the Bronze Age, there were a variety of changes and upheavals in the Aegean which resulted in new centres rising to prominence on other islands (Thera, Milos, Paros) and Naxos lost its leading position in the Aegean.

Excavations over the last forty years have brought a large number of archaeological sites (Grotta, Aplomata, Pithos in Chora, Melanes, Sangri, Iria, Tsikalario in central Naxos, Panormos, Korphi t’Aroniou in east Naxos), and also the many finds that are now housed in the Naxos Museum.

The archaeological collections of the Naxos Museum include some important finds, especially from the Early Cycladic periods (3200 to 2300 BC), though also from the earlier historical phases; many of these finds are unique.

The collections of Early Cycladic marble figurines is second to only to that of the National Archaeological Museum in Athens, and there are also some very fine collections of vases dating from the Mycenaean (late 2nd millennium BC) and Geometric periods (9th – 8th c. BC).

The Archaic (7th – 6th c. BC), Classical (5th – 4th c. BC) and Hellenistic (3rd – 1st c. BC) periods are represented by characteristic examples of pottery and terracotta figurines. The Roman period (1st c. BC to 2nd c. AD) has yielded not only pottery but also a large, highly interesting collection of glass vases. Archaic sculpture is represented by a few important works.

ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr/
https://www.tap.gr/tapadb/index.php/component/jshopping/product/view/79/1740
https://archaeologicalmuseums.gr/el/museum/5df34af3deca5e2d79e8c19a/archaeological-museum-of-naxos