Το θέατρο είναι το εντυπωσιακότερο από τα μνημεία της αρχαίας Ερέτριας. Βρίσκεται στο δυτικό τομέα της πόλης, μεταξύ της δυτικής πύλης, του σταδίου και του άνω γυμνασίου, ενώ στο νοτιοδυτικό του άκρο αποκαλύφθηκε ο ναός του Διονύσου. Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα γνωστά μνημεία του είδους. Σύμφωνα με ενδείξεις που παρέχουν τα αρχιτεκτονικά λείψανα της σκηνής, πρέπει να κατασκευάσθηκε αρχικά τον 5ο αι. π.Χ., μετά την περσική καταστροφή και την ανοικοδόμηση της πόλης, ενώ η περίοδος της μεγαλύτερης ακμής του ήταν ο 4ος αι. π.Χ.
Είναι αξιοσημείωτο, ότι το κοίλο του θεάτρου δεν αξιοποίησε τις φυσικές πλαγιές της ακρόπολης, αλλά κατασκευάσθηκε πάνω σε τεχνητό λόφο με επιχωμάτωση και πολλούς αναλημματικούς τοίχους. Στην πρώτη οικοδομική του φάση το κτήριο της σκηνής έμοιαζε με ανάκτορο, διέθετε πέντε συνεχόμενα ορθογώνια δωμάτια και βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο με την κυκλική ορχήστρα, με την οποία επικοινωνούσε με τρεις εισόδους. Στην περίοδο ακμής του, τον 4ο αι. π.Χ., το θέατρο υπέστη μετατροπές και έλαβε σε μεγάλο βαθμό τη μορφή που βλέπουμε σήμερα. Το κοίλο διέθετε ένδεκα κερκίδες, διαχωρισμένες από δέκα κλίμακες, που οδηγούσαν στο ανώτερο τμήμα του. Η κυκλική ορχήστρα μεταφέρθηκε κατά 8 μ. βορειότερα και κατασκευάσθηκε 3 μ. βαθύτερα από την προγενέστερη. Η σκηνή ενισχύθηκε, απέκτησε δύο παρασκήνια και στοά με ιωνική πρόσοψη που τα συνέδεε, ωστόσο, βρισκόταν πια σε υψηλότερο επίπεδο από την ορχήστρα. Αυτή η διαφορά ύψους καλύφθηκε με τη δημιουργία μιας θολωτής υπόγειας στοάς, η οποία οδηγούσε από τη σκηνή στο κέντρο της ορχήστρας, και πιθανότατα ήταν η «χαρώνεια κλίμακα?, που εξυπηρετούσε την εμφάνιση στην ορχήστρα των θεών του Κάτω Κόσμου και των νεκρών κατά τις παραστάσεις. Για την κατασκευή του θεάτρου χρησιμοποιήθηκε τοπικός πωρόλιθος στη θεμελίωση και ασβεστόλιθος στις παρόδους -οι πάροδοι, μάλιστα, απέκτησαν κλίση προς την ορχήστρα, για να μειωθεί με τον τρόπο αυτό η διαφορά ύψους με το κοίλο. Η χωρητικότητά του υπολογίζεται σε 6.300 θεατές και η μορφή του παρουσιάζει ομοιότητες με το θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα, μετά τις μετατροπές που υπέστη αυτό το 330 π.Χ. Το θέατρο, μετά την καταστροφή της Ερέτριας από τους Ρωμαίους το 198 π.Χ., ανακατασκευάσθηκε με πιο ευτελή υλικά και τότε φαίνεται ότι οι αίθουσες νότια της παρόδου διακοσμήθηκαν με έγχρωμα κονιάματα του πρώτου πομπηιανού ρυθμού.

Ancient Theatre of Eretria, Evia
The most impressive monument of ancient Eretria, one of the oldest known theatres, lies in the western section of town, between the western gate, the stadium and the upper gymnasium; the temple of Dionysos was found at its south-west end. As indicated by the architectural remains of the scene, the initial construction phase followed the invasion by the Persians and the reconstruction of the city in the fifth century BC, whereas the fourth century BC marked the site’s peak.

A striking fact is the construction of the cavea (gr.: koilo, auditorium) on an artificial hill surrounded by numerous retaining walls, instead of taking advantage of the citadel’s slopes. During the first building phase, the scene looked like a palace, disposed of five adjacent rectangle rooms and found itself at the same level as the circular orchestra, leading to it via three entrances. At its peak (fourth century BC), the theatre suffered transformations and was shaped to a large extent in its present form. The cavea comprised eleven tiers divided by ten staircases. The circular orchestra was transferred for 8m to the north, and was lowered by 3m. The scene was amplified by two backstages connected through a portico with an Ionic fa?ade, thus raising above the orchestra. This difference in heights was evened up by a vaulted underground gallery, leading through the scene to the centre of the orchestra; this was in all probability the ?charonian stairway? (stairs of Hades) allowing actors impersonating chthonic deities and the deads to appear and perform at the orchestra. Local poros stone was used for the foundation and limestone for the parodoi (passageways), which sloped to the orchestra in order to diminish the difference in height with the cavea. The theatre seated 6,300 spectators and is reminiscent in form to the Theatre of Dionysos in Athens, after transformation of the latter in 330 BC. Following the destruction of Eretria by the Romans in 198 BC, it was rebuilt with lower quality materials and the rooms to the south of the parodos were then apparently decorated with colour mortars of the first Pompeian style.

ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr/
https://www.efaeuv.gr/
https://eretria.gr/