Το Πελινναίο, πατρίδα του Ιπποκλή που6 υμνεί ο Πινδαρος στο δέκατο Πυθιόνικό του, ταυτίστηκε από την εποχή του Leake με τα αρχαία λείψανα στη θέση “Παλαιογαρδίκι”, βόρεια της σημερινής κοινότητας Πετρόπορου Τρικάλων. Ιδρυτής της πόλης ήταν σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση ο Πέλινος, γιος του Οιχαλιέα από την ομηρική πόλη Οιχαλία της χώρας του Ευρύτου. Πόλη της τετραρχίας της Εστιαιώτιδας, χτισμένη σε στρατηγική θέση στο στενό πέρασμα που δημιουργείται μεταξύ της οροσειράς των Χασίων και του Πηνειού ποταμού, έλεγχε τον οδικό άξονα από την Τρίκκη (σημερινά Τρίκαλα) προς τη Λάρισα. Με μόνιμα εγκατεστημένη σε αυτή μακεδονική φρουρά από τα χρόνια του Φιλίππου Β΄, ευβοήθηκε και βρέθηκε στο προσκήνιο των πολιτικών εξελίξεων σε όλη τη διάρκεια της μακεδονικής κυριαρχίας στη Θεσσαλία, χάρη στην πιστή φιλομακεδονική πολιτική που ακολούθησε.
Τα σωζόμενα τμήματα των τειχών της πόλης αποτελούν σήμερα τα μόνα ορατά λείψανά της, καθώς η έλλειψη συστηματικών ανασκαφών δεν επιτρέπει να αποκατασταθεί εν μέρει η εικόνα της ζωής σε αυτή. Ωστόσο, ενδείξεις για το πολιτισμικό επίπεδο των κατοίκων της, την κοινωνική διαστρωμάτωση και την ιδεολογία τους παρέχουν τα ευρήματα των σωστικών ανασκαφών στα νεκροταφέια της. Από τα παλαιότερα, ξεχωρίζουν η αρχαϊκή χάλκινη τεφροδόχος υδρία του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσέιου και τα χρυσά κοσμήματα από τάφο του 2ου μισού του 2ου αι. π.Χ., που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου. Τα τελευταία χρόνια με αφορμή έργα ύδρευσης και οδοποιΐας ανασκάφθηκαν 62 τάφοι (κιβωτιόσχημοι, λακκοειδείς, κεραμοσκεπείς, θήκες, πήλινες και λίθινες λάρνακες) που καλύπτουν χρονικά το διάστημα από τον 5ο ως και το 2ο αι. π.Χ. καθώς κα ένας καμαροσκεπής Ελληνιστικής Εποχής, που καλύπτονταν από τύμβο.
Στα βυζαντινά χρόνια στην ακρόπολη του Πελινναίου χτίστηκε η πόλη Γαρδίκιο, έδρα επισκόπου.
Η ακρόπολη και η κάτω πόλη βρίσκονται αμέσως βόρεια της Εθνικής οδού Λάρισας – Τρικάλων, στην κορυφή, στις νότιες κλιτύες και στην πεδινή έκταση νότια του βραχώδους υψώματος “Παλαιογαρδίκι”. Στην ακρόπολη είναι ορατή η οχύρωση των ελληνιστικών και βυζαντινών χρόνων, σωζόμενη σε αρκετό ύψος. Εκεί βρίσκεται και η μεταβυζαντινή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Ο Fr. Staehlin κατά την επίσκεψή του στον αρχαιολογικό χώρο του Πελινναίου εντόπισε αρκετά λείψανα δημόσιων κτιρίων (θέατρο, στοές κλπ.) μη ορατά όμως σήμερα, καθώς η κάτω πόλη και τμήμα των νεκροταφείων της βρίσκονται σε μη ανεσκαμμένους ιδιωτικούς αγρούς. Μόνο η πορεία των τειχών είναι ορατή κατά τόπους καθώς και η αποσπασματικές επίσης κατόψεις κατοικιών.
Το σύγχρονο χωριό Πετρόπορο, αμέσως νότια της Εθνικής οδού, είναι χτισμένο πάνω στο βόρειο νεκροταφέιο της αρχαίας πόλης, το οποίο τοποθετείται χρονολογικά στα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια. Εκεί βρίσκεται και ένας καμαροσκεπής τάφος ελληνιστικών χρόνων που καλυπτόταν από τύμβο και ανασκάφτηκε εκ νέου πρόσφατα. Στην ανατολική τέλος παρυφή του χωριού έχει εντοπιστεί από επιφανειακή έρευνα μια θέση Εποχής του Χαλκού, χωρίς όμως να ερευνηθεί περισσότερο.

Ancient Pelinna, Petroporo Trikala

ΠΗΓΗ: http://odysseus.culture.gr/ Συντάκτης ΙΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων

Αρχαία Πέλιννα