Tο ανακτορικό συγκρότημα της Δημητριάδας ήταν το κέντρο της πολιτικής και διοικητικής δράσης των Μακεδόνων βασιλέων. Δεσπόζει επάνω σε ύψωμα στο ανατολικό τμήμα της πόλης, βόρεια της αγοράς. Χρονολογείται στο α΄ τέταρτο του 2ου αι. π.Χ., στην εποχή του Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππου Ε΄, αλλά οικοδομήθηκε επάνω σε προγενέστερο συγκρότημα, του 3ου αι. π.Χ., ερείπια του οποίου εντοπίσθηκαν κυρίως στη βορειοανατολική περιοχή. Το ανάκτορο φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε μετά τη μάχη της Πύδνας, το 168 π.X., και το τέλος της μακεδονικής δυναστείας. Εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται, αλλά δεν φιλοξενούσε δημόσιες δραστηριότητες. Τουλάχιστον στο τμήμα γύρω από τη βόρεια περίστυλη αυλή εγκαταστάθηκαν εργαστήρια κατασκευής αγγείων και χάλκινων αγαλμάτων. Μετά το 120 π.X. όλος ο χώρος του ανακτόρου εγκαταλείφθηκε οριστικά, ενώ κατά τα ρωμαϊκά χρόνια ο χώρος γύρω από την περίστυλη αυλή χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο.
Το οικοδομικό συγκρότημα είναι κτισμένο επάνω στην ανώμαλη επιφάνεια του βράχου και αναπτύσσεται σε άνδηρα. Το ψηλότερο, ανατολικό τμήμα του καταλαμβάνει ένα κτήριο με πύργους στις τέσσερις γωνίες, το λεγόμενο τετραπύργιο. Ο στυλοβάτης του είναι θεμελιωμένος κατά το μεγαλύτερο μέρος επάνω στο φυσικό βράχο του λόφου, ο οποίος ισοπεδώθηκε για την ανέγερσή του. Το κτήριο πρέπει να ήταν διώροφο τουλάχιστον στην ανατολική και νότια πλευρά. Οι τετράγωνοι γωνιακοί πύργοι είναι ισχυρές κατασκευές με διαστάσεις περίπου 12,60-12,80 μ., ενώ οι εξωτερικοί τοίχοι του τετραπυργίου είναι κτισμένοι σύμφωνα με το ψευδοϊσόδομο σύστημα, από γκρίζο μάρμαρο, όπως όλα τα τείχη και τα πιο σημαντικά κτίσματα στο εσωτερικό της πόλης. Το κτήριο περιλαμβάνει μία κεντρική περίστυλη αυλή, γύρω από την οποία ανοίγονται σειρές αιθουσών σχεδιασμένων για τη διάταξη κλινών, με διαμερίσματα για ξένους και κλίμακες που οδηγούν στον όροφο. Οι κιονοστοιχίες της αυλής αποτελούνται η καθεμιά από οκτώ δωρικούς κίονες. Οι κίονες και οι στυλοβάτες είναι κατασκευασμένοι από ερυθρωπό μαργαϊκό ασβεστόλιθο, πέτρωμα κακής ποιότητας που απολεπίζεται πολύ εύκολα, γι’ αυτό μετά την τοποθέτησή τους στο κτήριο προστατεύθηκαν με λευκό μαρμαροκονίαμα. Το δάπεδο της αυλής βρισκόταν περίπου στο ίδιο επίπεδο με το περιστύλιο. Στη βορειοδυτική γωνία της σώζεται συλλεκτήρια λεκάνη, που ήταν σκαμμένη στο φυσικό βράχο και από το βόρειο άκρο της ξεκινούσε ένας μεγάλος αποχετευτικός αγωγός. Σε συνέχεια του νοτιοδυτικού πύργου προς τα νότια, με κατεύθυνση προς την αγορά υπάρχει ισχυρός τοίχος με αντηρίδες, κατασκευασμένος με ψευδοϊσόδομο σύστημα και στις δύο όψεις. Ο τοίχος αυτός αποτελεί το ανατολικό όριο της οδού που συνδέει το ανάκτορο με την αγορά. Στο κτίσμα βρέθηκαν πολλές ενσφράγιστες κεραμίδες στέγης με τα γράμματα BA (αρχικά του Βασιλέως Αντιγόνου) σε έγκοιλο τετράγωνο, μία με τα γράμματα ΔH (Δημόσιο) και πήλινα αρχιτεκτονικά διακοσμητικά μέλη όπως σίμες, ηγεμόνες καλυπτήρες και λεοντοκεφαλές-υδρορρόες. Στα δυτικά του συγκροτήματος της περίστυλης αυλής, σε χαμηλότερα άνδηρα εκτείνονται οι υπόλοιποι χώροι του ανακτορικού συγκροτήματος, που φαίνεται ότι είχαν διαμορφωθεί παλαιότερα, αλλά εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται. Οι τοίχοι εδώ ήταν κτισμένοι με ισόδομο σύστημα και σώζονται σε ύψος ενός ορόφου. Στην ανώτερη σωζόμενη σειρά υπάρχουν λιθόπλινθοι με τις υποδοχές για την τοποθέτηση των ξύλινων δοκών που στήριζαν το δάπεδο του ορόφου.
Οι πρώτες ανασκαφές στο χώρο του ανακτόρου έγιναν το 1906, από τον Απ. Αρβανιτόπουλο, αλλά η ταύτιση του κτηρίου έγινε από το Ν. Παπαχατζή το 1958. Ακολούθησαν νέες έρευνες από τον Δ.Ρ. Θεοχάρη, το 1961, και από Γερμανούς αρχαιολόγους, ενώ από το 1985 την ανασκαφή ανέλαβε η ΙΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (σημ. Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας). Για την καλύτερη διαμόρφωση του χώρου έχουν γίνει μελέτες με προτάσεις για ήπιες αισθητικές και λειτουργικές παρεμβάσεις, όπως θύρες εισόδου, περιφράξεις, φυτεύσεις, πεζόδρομους, καθιστικά και πινακίδες ενημέρωσης των επισκεπτών.

The Demetrias palace, Magnesia
The palatial complex at Demetrias, the political and administrative centre of the Macedonian rulers, stands on a rocky crag in the eastern part of the city, north of the agora. It was raised in the first half of the second century BC, under King Philip V of Macedon, over an earlier third century BC building, the remains of which were discovered mainly in the northeast sector. The palace was probably abandoned after the battle at Pydna in 168 BC, which marked the end of the Macedonian dynasty, and its premises, the area north of the peristyle court in particular, were subsequently occupied by potters and makers of bronze statue. The entire building was deserted after 120 BC and the area round the peristyle court became a cemetery in Roman times.
The palace sprawls over a rocky surface on several terraces. Its highest part, to the east, consists of a rectangular building with four towers at the corners. The building was probably two-storeyed, at least on its east and south sides, and much of the stylobate was founded on leveled bedrock. The sturdy rectangular towers measure 16.60 by 12.80 metres, and the exterior walls are in pseudo-isodomic masonry of grey marble, like the fortifications and most important buildings inside the city. The building consists of a central peristyle court with eight Doric columns at each side, surrounded by rooms for visitors and staircases leading to the upper floor. The columns and stylobates are of red limestone, a soft stone that chips easily, and so had to be covered with white stucco. The floor of the court was at the same level as the peristyle. At its northwest corner was a rain-water cistern, cut into bedrock with a large drain beginning at its north side. Adjacent to the southwest tower, to its south, is a sturdy buttressed wall with pseudo-isodomic masonry on both sides, which runs along the street connecting the palace with the agora. Inside the building were several roof-tiles stamped with the letters BA (the initials of King Antigonos – Basileus Antigonos) within a curve-sided square, one with the letters ΔH (Public – Demosio), and terracotta architectural members such as gutters, eaves’ tiles and lion’s head water-spouts. The buildings on the lower terraces to the west are earlier but were still used after the towered building was erected. Their walls of isodomic masonry are preserved right up to the level of the floor in the upper storey and the cut-outs for the wooden beams are still visible on the ashlar blocks.
The palace was first excavated by A. Arvanitopoulos in 1906, but was identified by N. Papachatzis in 1958. Further investigations were conducted by D. R. Theocharis in 1961 and by German archaeologists. Excavations since 1985 have been conducted by the Thirteenth Ephorate of Prehistoric and Classical Antiquities.

ΠΗΓΗ:http://odysseus.culture.gr/Συντάκτης Π. Τριανταφυλλοπούλου, αρχαιολόγος